De gevolgen van de klimaatverandering voor de landen en regio’s van de Europese Unie (EU) zullen sterk verschillen, afhankelijk van factoren als de gemiddelde temperatuur, de sectorsamenstelling, de ontwikkelingsniveaus en de aanpassingsinspanningen. Een abrupte verschuiving naar een klimaatvriendelijkere economie zou kunnen leiden tot aanhoudende productiviteitskosten, wat het belang van een goed geplande transitie benadrukt. De gevolgen voor bedrijven zullen afhangen van hun grootte, toegang tot financiering en innovatiemogelijkheden. Terwijl het transitiebeleid groene innovaties kan bevorderen zonder verdringingseffecten te veroorzaken, kan een strengere klimaatregelgeving de productiviteitsgroei van vervuilende bedrijven belemmeren. Het zal dus tijd kosten om de voordelen van innovatie te verwezenlijken. De beleidsmix speelt een cruciale rol om succes te kunnen boeken. Marktgebaseerde instrumenten zijn minder verstorend dan niet-marktgebaseerde instrumenten, hoewel ze niet noodzakelijk innovatie stimuleren. Subsidies voor groen onderzoek en ontwikkeling (R&D) zijn zeer nuttig om innovatie te bevorderen. Het transitiebeleid zal een aanzienlijke herschikking van de middelen tussen en binnen sectoren vereisen, wat op korte termijn nadelige gevolgen kan hebben. Er bestaan wezenlijke productiviteitsverschillen tussen de grootste en kleinste uitstoters binnen de diverse sectoren, afhankelijk van de specifieke kenmerken van de bedrijfstak. Heel wat bedrijven en banen kunnen tijdens deze transitie worden bedreigd en in de getroffen sectoren wordt een daling van het aantal nieuwkomers verwacht.

In dit artikel delen we de resultaten van de expertgroep inzake klimaat en productiviteit die binnen het Europees Stelsel van Centrale Banken actief is. Deze groep bestaat uit vertegenwoordigers van de Europese Centrale Bank (ECB) en de nationale centrale banken.