Centrale banken in het Eurosysteem en over de hele wereld boekten recentelijk aanzienlijke verliezen in plaats van winst. Dat is een gevolg van de ingrijpende veranderingen in hun balansen naar aanleiding van de niet-conventionele monetairbeleidsmaatregelen die werden genomen om recente crises het hoofd te bieden. Samengevat hebben centrale banken vanuit programma's van kwantitatieve verruiming activa aangekocht, waardoor de reserves van de commerciële banken aan de passiefzijde van hun balansen bijzonder sterk toenamen. Door de recente verhoging van de beleidsrentes om de inflatoire druk onder controle te houden, begon de rentemismatch tussen laagrenderende obligaties met een langere looptijd en tegen de beleidsrente vergoede bankreserves tot uiting te komen.

Hoewel de totale verliezen van sommige centrale banken aanzienlijk kunnen zijn, zijn ze naar verwachting tijdelijk en recupereerbaar. Bovendien hebben centrale banken buffers opgebouwd om die verliezen te kunnen opvangen. Zelfs als die buffers zodanig zouden worden uitgeput dat de nettowaarde van centrale banken negatief zou worden, hoeft dat geen probleem te vormen. Dat blijkt uit verschillende historische voorbeelden. Meer in het algemeen moet worden opgemerkt dat centrale banken niet de hoofddoelstelling hebben om winst te maken, maar wel om prijsstabiliteit te verzekeren.

De verliezen van de centrale banken hebben het publieke debat niettemin aangewakkerd omdat ze gevolgen hebben voor de overheidsbegrotingen en dus ook voor de belastingbetaler. De afgelopen decennia keerden grote centrale banken namelijk meestal een groot deel van hun winst uit aan hun overheden, maar die overdrachten zijn nu opgeschort of aanzienlijk verlaagd.

Onze conclusie is daarom tweeledig. Ten eerste is duidelijke communicatie over de oorzaken en gevolgen van de verliezen van centrale banken wenselijk. Ten tweede vormt een tijdelijke periode met verliezen of zelfs een negatieve nettowaarde niet noodzakelijkerwijs een probleem, maar kan hetzelfde niet worden gezegd van langdurigere periodes met grote verliezen voor de centrale banken. Wat de centrale banken van het Eurosysteem betreft, zouden de huidige verliezen – hoewel ze soms aanzienlijk zijn – tijdelijk zijn en kunnen worden gerecupereerd met toekomstige winsten. Kapitaalsteun door overheden is daarom momenteel niet aan de orde.